category_news

Risicobeoordeling invasiviteit van uitheemse, klimaatbestendige boomsoorten

Gepubliceerd op
13 maart 2025

Door de toenemende onzekerheid in het bosbeheer over de effecten van klimaatverandering is er steeds meer interesse in boomsoorten die beter aangepast zijn aan het toekomstige klimaat. Een deel van de soorten die (mogelijk) toegepast worden, zijn uitheems. Met het importeren en aanplanten van uitheemse soorten uit bijvoorbeeld Zuid-Europa is er wel een risico dat deze soorten zich invasief gaan gedragen. Voor veel soorten is dit risico echter nog niet op een grondige manier getoetst.

In opdracht van bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hebben Stichting Probos, Wageningen University & Research (WUR), FLORON en het Nederlands Instituut voor Vectoren, Invasieve Planten en Plantgezondheid (NIVIP) een risicobeoordeling uitgevoerd. In deze risicobeoordeling is gekeken naar het risico op invasiviteit en andere negatieve effecten van Amerikaanse tulpenboom (Liriodendron tulipifera), boomhazelaar (Corylus colurna), donzige eik (Quercus pubescens), elsbes (Torminalis glaberrima), hartbladige els (Alnus cordata), Oosterse beuk (Fagus orientalis), zeeden (Pinus pinaster) en zwarte walnoot (Juglans nigra).

Het risico op invasiviteit en andere problemen lijkt overwegend klein voor boomhazelaar, elsbes en zwarte walnoot. Waarschijnlijk kan boomhazelaar wel een belangrijke allergeenboom zijn voor hooikoorts.

Donzige eik, Oosterse beuk en zeeden kunnen in bepaalde situaties voor problemen zorgen. Donzige eik kan makkelijk hybridiseren (kruisen) met inheemse zomer- en wintereiken. Plant donzige eik dus niet in de buurt van andere eiken, vooral niet nabij autochtone opstanden van zomer- of wintereik. Oosterse beuk kan hybridiseren met inheemse beuk en dient dus niet nabij (autochtone) beukenopstanden geplant te worden. Zeeden kan invasief zijn in open gebieden. Plant deze soort dus niet in of nabij open natuurgebieden, zoals duinen of heide. In menging met andere boomsoorten kan zeeden wel interessante toevoeging vormen voor multifunctionele bossen.

Amerikaanse tulpenboom heeft eigenschappen die tot invasief gedrag kunnen leiden. Er kunnen daarnaast maar weinig inheemse diersoorten op tulpenboom leven, dus de bijdrage aan biodiversiteit is klein. Het advies is dan ook om Amerikaanse tulpenboom niet (grootschalig) aan te planten. Hartbladige els kan het beste helemaal niet aangeplant worden in bosverband. Het risico op invasiviteit is groot en bovendien kan hartbladige els makkelijk hybridiseren met de inheemse zwarte els én els is een belangrijke allergeenboom voor hooikoorts.

Het volledige rapport van de risicobeoordeling is hier gratis te downloaden.

Lees ook het Bosbericht: Klimaatslimme soorten en potentiële risico’s.

Foto: SABENCIA Guillermo César Ruiz, Wikimedia Commons, 2018