Effect pH op bodemleven
Beschrijving
De samenstelling en de activiteit van het bodemleven wordt beïnvloed door de pH van de bodem. Bij een bodem met pH lager dan 5,5 overheersen schimmels, bij een neutrale en basische bodem zijn de bacteriën dominant. Structuurbevorderende bodemorganismen als regenwormen en duizendpoten hebben een neutrale of basische leefomgeving nodig hebben, terwijl mijten en springstaarten ook goed kunnen overleven in zure gronden.
De mineralisatie van organische stof verloopt sneller bij een neutrale en hoge pH. Ook de nitrificatie van de daarbij vrijkomende ammonium (NH4+) naar nitraat (NO3-) verloopt sneller bij een neutrale of basische zuurgraad. Bij een pH lager dan 6 neemt de nitrificatie af, en in landbouwgronden met pH lager dan 4,5 treedt nauwelijks nog nitrificatie op. In figuur 2 is het verband tussen de pH-water en de relatieve mineralisatiesnelheid (blauwe lijn) en nitrificatiesnelheid (zwarte lijn) weergegeven. De verhoogde activiteit van het bodemleven en de versnelde omzettingen in de bodem bij hogere pH’s komt tot uitdrukking in het oude gezegde “kalk maakt rijke ouders en arme kinderen.” Dit wijst op de noodzaak de bodemvruchtbaarheid op peil te houden door het aanvoeren van voldoende organische stof.
Ook de stikstofbindende bacteriën in de wortelknolletjes van de vlinderbloemigen zijn zeer gevoelig voor de pH. Bij een pH onder de 4,8 is de stikstofbinding sterk geremd.
Belang
De zuurgraad is van belang voor de samenstelling en activiteit van het bodem. De omzettingsprocessen verlopen sneller bij hogere pH’s, waardoor de beschikbaarheid van nutriënten uit de organische stof en stikstofbinding groter is. Voor de bodemstructuur zijn de kitstoffen die vrijkomen bij deze omzettingen van belang bij opbouwen stabiele kruimelstructuur.
Adviezen, onderbouwing en verwijzingen
Er zijn geen aparte pH- en bekalkingsadviezen voor het bodemleven. Daarvoor wordt verwezen naar de gangbare bekalkingsadviezen, die afhangen van bouwplan en grondsoort. Meer informatie zie pagina pH en bekalking.